'Heremetijdje' in de 'Koeienhemel' van Schagen

Zaterdag 2 november 2013 is een bijzondere dag. Bij de buren wordt 's morgens vroegtijdig aan de oprit gemekkerd en gejekkerd, terwijl ik bijtijds het oud-papier op deze ophaaldag aan de straat zet. Veel meer dingen om aan de straat te zetten ontdek ik niet, dus pak ik mijn fiets om een kilometer verderop in het gezondheidscentrum, gevestigd in het voormalige gemeentehuis, op uitnodiging mijn jaarlijkse griepprik op te halen. Zelfs wanneer je niet van reünies houdt en er never nooit naartoe gaat, zuigt zo'n medicinale invitatie je in een plaatselijk ontmoetingsproces, waarin iedere localo iedereen lijkt te kennen en over het weer en andere koetjes, kalfjes, schaapjes en stiertjes begint te keuvelen. Het lopende-band-prik-gebeuren is tot mijn genoegen van pijnloos korte duur en ik wens de ingehuurde zuster rap een fijn weekeinde. Zij lacht mij toe en grapt "U ook en tot volgend jaar".

In de loop van de ochtend is het gemekker en gejekker nog steeds gaande. Erna en ik besluiten in plaats van niet te sporen om wel te sporen. Met de trein naar Schagen, een oord waar we vrijwel nooit komen, maar waarvan we weten dat het een gezellig, gemoedelijk, leuk stadje is. Zo is het maar net - blijkt - als we om vijf voor twaalf NS-station Alkmaar als tussenstop even buitentreden om onze wachttijd te verlichten. Om twee voor twaalf dirigeer ik Erna als quizmaster het station weer binnen met de vraag "Op welk perron moeten we instappen?". Uiteraard volgt het juiste antwoord, want Erna is - anders dan ik - een bovenste beste spoorzoekster. Dat de NS door werkzaamheden aan het spoor zijn op internet getoetste dienstrooster geweld aandoet en extra wachttijd inbouwt, is een gegeven dat ik ook verwachtte. Geduld is echter een schone zaak, en als gezegd: Schagen is een schone bestemming.

In Skagen (scaga betekende in oud-Nederlands 'bosje') aangekomen, lopen we direct tegen de gevel van Hotel de Landbouw aan. Terwijl Schagen bijna zeshonderd jaar geleden, in 1415, van graaf van Holland Willem VI al stadsrechten kreeg, die in 1427 werden vernieuwd nadat hij in datzelfde jaar aan zijn oom en naamgenoot Willem van Beieren, ook wel Willem de Bastaard genoemd, de stad als 'heerlijkheid' in leen gaf.
Landbouw begint pas een belangrijke rol te spelen wanneer de Zijpe en de Wieringerwaard worden ingepolderd en Schagen de centrumplaats in hun midden wordt. Landbouwprodukten komen dan in grote toevoer naar de markten van Schagen.

Eenmaal het stadje van ongeveer achttienduizend inwoners via de Landbouwstraat binnenwandelend denk je je eigen woondorp even te kunnen vergeten. Nou, vergeet het, er is altijd wel iemand die je uit je droom helpt ...

Dromend moet je natuurlijk je hoofd erbij houden, indien je de weg naar huis terug wilt vinden, ook al is Schagen sinds 1865 op het spoorwegnet aangesloten. Anderhalve eeuw, heremetijd ...

In het centrum van Schagen aangekomen, is het tijd voor de lunch. Maak maar eens een keuze op dit onbekende speelveld. Hier miegelt het van horecagelegenheden, dus trekken we een Skagenaar aan zijn jas. De man neemt ons de maat en is als een 'Magnus van graniet' rotsvast in zijn overtuiging: "De Koeienhemel. Ik zie aan jullie dat dát de geschiktste plaats is".
Heremetiet, hoe komt deze man dáár bij? Zal het zijn omdat de dag van vandaag de dag van 'Allerzielen' is? In het kader van Nederland leest heb ik 's ochtends nog een poging gewaagd om Bomans' Erik of het klein insectenboek te lezen. De Prisma Spectrum pocket nummer 35 van een halve eeuw geleden (1963) staat in mijn boekenkast naast exemplaar nummer 39 van dezelfde schrijver en dezelfde uitgever uit hetzelfde jaar, getiteld Pieter Bas. De boekjes zijn niet alleen gedateerd, ze ruiken ook zo. Na een pagina of dertig in Erik (ik heb mijn best gedaan, vind ik) oordeel ik er niet (meer) doorheen te kunnen komen. Wat zal juffrouw Hoek, lerares Nederlands aan mijn middelbare school, daar van vinden? (vermits zij nog leeft).
Heremetijd. Insekten. Allerzielen.
Na enige aarzelende over- en afwegingen stappen wij - na even bij onze schaapjes op het droge te dralen -  'De Koeienhemel' binnen. Van onze stek in een knusse hoek krijgen wij bepaald geen spijt. Van hetgeen de blonde serveerster ons voorschotelt evenmin. Hmm, hmm, twee hongerigen, twee kroketten p.p., twee dikke boterhammen p.p., bruin voor Erna, wit voor Peter, twee potjes mosterd, twee pintjes p. Peter ... Voedingsbodem voor Peters toekomstige Pieter of het groot melkveeboek? Boeremetiet!


'De Koeienhemel'

We dralen eerst nog wat rond de schaapjes, die vlak voor De Koeienhemel op het droge staan.

Met een gevuld buikje lopen we vervolgens onze stadswandeling door Schagen. Een stier (Herman?) kijkt ons onbeweeglijk kwaadaardig aan. In de VVV aan het Slotplein verhaalt Schagens ambassadrice ons vol enthousiasme over de stad, waarin zij zelf niet woont (wel in Oudeschild). Herkenning van haar uitlatingen vallen ons in onze ervaringen hier ten deel.
De VVV is gevestigd in een deel van het Slot, dat aan het einde van de 20e eeuw is herbouwd. Van de voorburcht van het 'Slot' zijn alleen nog twee ronde hoektorens over, die als rijksmonument zijn aangemerkt. De ene bevat het Somme Museum over de eerste Wereld Oorlog  (1914-1918), de andere het Regionaal Museum over de tweede Wereld Oorlog (1940-1945).



... Somme Museum, tot WO I gevangenis ...





... Regionaal Museum 1940-1945 ...



De kerk ligt hoger dan andere gebouwen op de Markt. Willem de Bastaard liet hem in 1460 op een natuurlijke verhoging bouwen. Rondom de kerk ontstond een markt. In 1463 kreeg Schagen marktrecht. In de zomer houden de Schagenaars hier tegenwoordig op donderdag hun folkloremarkt, die bekend staat als West-Friese Markt.

Als de namiddag en donker getinte wolken zich aandienen, trekken wij onze conclusie. 't Is leuk geweest, we gaan richting huis. Als we Café Spoorzicht bespeuren, weten we dat we goed zitten, staan en lopen.

Vlak voor het station van Schagen moeten we uiteraard op Erna's aandringen een bijzonder kunstwerk tot ons nemen. Deze wereldbol van straatstenen houdt verband met de Rechten van de Mens en ook met WO II, want we zien 5-5-'45 gegraveerd.

Waar de boze wolken overtrekken, besluiten we de kaasstad nog even aan te doen. Je denkt dat je Schagen achter laat, maar in de Alkmaarse Langestraat loop je die stad weer tegen het lijf. Eenmaal thuisgekomen moet ik constateren dat 020 het weer heeft laten afweten en dat AZ de koppositie heeft ingenomen. Dat hadden de twee getatoeëerde Helden(aren) in onze coupé net zo min als ik verwacht. Zij reisden naar een (de) Arena in de hoofdstad in de overtuiging dat het een nulletje of twee, drie zou worden. Allerzielen, Heremetijd, zijn die gasten het Spoorzicht even kwijt geweest ...
Schagen heeft ons in ieder geval een plezierig zaterdagmiddagje bezorgd.