De alwetende, almachtige planetoïde Johan Cruijff

Op 28 februari 2012 ontvang ik onderstaande reactie op mijn in november 2011 ingezonden stuk ten behoeve van de rubriek Lezerspost in het onvolprezen literaire voetbaltijdschrift voor lezers Hard gras.

Beste Peter,

... Namens Henk Spaan meld ik u dat uw stuk klaarligt om bij voldoende ruimte mee te gaan als Lezerspost ...

Vriendelijke Groet,

Hard gras

Marthine Boera

Bij daadwerkelijke plaatsing, op z'n vroegst in het nummer van april 2012, zal het de tweede keer zijn dat een pennenvrucht van mijn hand in Hard gras komt. Ik vind dat vet cool, uiteraard ben ik reuze benieuwd.

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = =

De alwetende, almachtige planetoïde Johan Cruijff

De intelligentie van sportmensen zit in hun rechter hersenhelft. Johan Cruijff, alias JC Super Star, poneerde deze stelling bij Pauw & Witteman. “Voetballers zijn Creatieve Jongens”, verklaarde het fenomeen met vele titels en onderscheidingen op zijn conto. Hij was zich er niet van bewust dat in deze uitleg zijn overbekende initialen terugkwamen, zij het in omgekeerde volgorde.

Ik vraag mij af of voetballers die over een goed linker been beschikken nóg intelligenter zijn. De man die even gemakkelijk met zijn linker als met zijn rechter been schoot, is ook het genie dat graag het conflictmodel hanteert, zo is menigmaal gebleken. Hij is een orakel dat de wijsheid in pacht meent te hebben. Voetbalwijsheid, op grond waarvan hij geen tegenspraak duldt. Voetbal als zíjn religie. Komt dat misschien door die initialen? JC is immers te herleiden tot Jezus Christus, een naam die ook vaak als vloek wordt gehanteerd.

JC, de artiest van de groene mat, is geen artiest in enig ander opzicht. Geen veldheer, geen innovator, geen literator. Zeker geen volksdichter. Die soort JC’s zijn er ook. Neem Julius Caesar, wiens vader net als die van Johan vroegtijdig overleed. Opgevoed door zijn moeder veroverde hij in Rome politieke macht. Hij beschikte over veel aanleg om een groot redenaar te zijn en schreef ook enkele tragedies. Hij was een militair genie dat slachtoffer van politieke intriges werd. Kwam dat door zijn vooringenomenheid? Door zijn drammerigheid? Deze JC kreeg uiteindelijk in elk geval 23 dolksteken te verwerken.

Niet alleen in Betondorp, ook in Enschede kwam een JC ter wereld. Zijn boek: Ik, Jan Cremer verscheen in 1964. Deze JC was ook zo’n lefgozer met talent, zo’n enfant terrible, maar dan van de Nederlandse beeldende kunst en literatuur, net als ‘Jopie’ ook buiten Nederland hooglijk gewaardeerd. “Rembrandt? Wie is dat? Ik heb geen verstand van sport!”, is als stekelig statement aan Jan Cremer toe te schrijven. Niet voor niets werden voetbalvandalen beschuldigd van Cremerisme.

We kennen natuurlijk ook onze klassiekers, waartoe Vadertje Cats behoort. JC als volksdichter: Jacob Cats. 'Kinderen zijn hinderen', dichtte hij. Het huis van onze premier is naar hem vernoemd. Het Catshuis staat bepaald niet op een berg. Bereikte de JC met het rugnummer 14 plaats zes op de lijst ‘Grootste Nederlander Aller Tijden’, JC de dichter kwam niet hoger dan plek 141. ‘Dikwijls ziet men dat de zotten met de wijze lieden spotten. Maar wie zich naar wijsheid stelt, laat de gekken ongekweld’.

Je kunt nog verder gaan, want er zijn zoveel meer JC’s, ook in het buitenland. Wie kent niet Johnny Cash, de man van songtitels als Blood, Sweat and Tears, Ring of Fire, Mean as Hell, Look at Them Beans, Come Along and Ride this Train, Unchained, Return to The Promised Land, en last but not least A Living Legend. Zou Cash al deze titels aan onze nummer veertien hebben gewijd?

O ja, dan is er ook nog ene Jack Charlton, bijgenaamd de Giraf, een Engelse voetballer en trainer die als speler wél door zijn broer (Bobby) werd overschaduwd. Deze Jack trouwens won met de Engelse ploeg overigens een WK, en beëindigde zijn voetballoopbaan net als Cruijff achterin de dertig. In 1988 was hij ook voetbaltrainer, en wel bondscoach van Ierland, waarmee hij, verwikkeld in een heroïsche strijd met Nederland, slechts acht minuten van de halve finales was verwijderd. Toen kopte Wim Kieft (WK!) de droom van deze langnek aan diggelen. Charlton ging van het leven genieten, vooral door veel te gaan vissen. Heel verstandig besluit, lijkt mij.

Hebben we alle JC’s dan behandeld? Welnee, de lijst is beslist nog langer. Zo is er bijvoorbeeld ene Jimmy Carter uit de VS, een pindaboer die het tot president van zijn land schopte. En Jimmy Connors, toptennisser uit het ‘enfant terrible’-tijdperk John McEnroe. Of John Connoly, een gewaardeerd Iers schrijver.

Uit ons eigen land is daar de dichter Bloem, voorletters JC, in dit verband dus niet helemaal een echte. En dat is maar goed ook, want op zijn graf staat geschreven: ‘Voorbij, voorbij, o en goed voorbij’. Laat de énige échte JC het maar niet lezen.

In Rotterdam, waar JC ook wijsneuzige geschiedenis schreef, loopt nu ene Jerson Cabral, speler van Feyenoord. Hij heeft een tweelingbroer die met de fraaie voornaam Jercely zijn wedstrijden keept. Twee maal JC, en nog wel in één gezin.

“Dat kunnen die eerder genoemde blanke mensen niet nazeggen”, zou JC Super Star kunnen reageren. Hij, die het toch altijd het beste weet. JC, de planetoïde, heerser van de ruimte die hij zich laat toe-eigenen.

Niet te verzoenen is het leven, ten einde is dit wellicht nog ’t meest te kunnen zeggen: het is even, tussen twee stilten luid geweest (J.C. Bloem)

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = 

Yes, yes. Op 21 april 2012 valt Hard gras nr. 83 bij mij in de brievenbus. Onmiddellijk sla ik de uitgave aan achterzijde open. En ja hoor, op bladzijde 127 een tekst onder de noemer Johan Cruijff 65! Niet mijn tekst dus.
Nog een pagina terug. Yes, yes, vet cool. Op de linkerkant (blz. 124) ontdek ik mijn naam als ondertekening. Mijn ingezonden verhaal staat erin!!! Het start op bladzij 123 en neemt liefst anderhalve pagina in beslag. Ik ben eg wel trots, supertrots.
Bovendien, zonder dat de inhoud is aangetast, is er serieus werk gemaakt van correcties ter verbetering.
Marthine Boera en Henk Spaan: hartstikke bedankt.